Erken Başlangıçlı Alzheimer'ı Anlamak
Yaşı 70'in altında olan birinin erken başlangıçlı Alzheimer belirtileri gösteriyor olabileceğini duymak hem kafa karıştırıcı hem de korkutucu olabilir. İsimleri unutmak veya soruları tekrarlamak gibi ilk başta zararsız görünen değişiklikler fark edebilirsiniz, ancak içten içe bir şeylerin farklı hissettirdiğini bilirsiniz.
Alzheimer hastalığı en sık 70 yaş üstü kişilerde görülmekle birlikte, tüm vakaların yaklaşık yüzde beş ila onu çok daha erken yaşlarda başlamaktadır. Buna erken başlangıçlı Alzheimer hastalığı denir. Geç başlangıçlı Alzheimer'a benzer bir şekilde ilerlese de, genellikle hala çalışan, aile yetiştiren ve çok aktif bir yaşam süren kişilerde ortaya çıkar. Bu nedenle erken teşhis edilmesi daha zorlayıcı ve duygusal açıdan karmaşık olabilir.
Erken Başlangıçlı Alzheimer'ın İlk Belirtileri Nelerdir?
Alzheimer'ın erken belirtileri genellikle fark edilmez ve birçok aile bunları stres ya da yorgunlukla karıştırır. İlk belirtiler şunları içerebilir:
- Son konuşmaları veya önemli tarihleri unutmak
- Tanıdık yerlerde zaman veya yön duygusunu kaybetme
- Konuşurken doğru kelimeleri bulmakta zorlanmak
- Planlama, organize etme veya karar verme konusunda zorlanma
- Beklenmedik ruh hali değişiklikleri, endişe veya sinirlilik gösterme
En önemli olan şey gidişattır. Bu değişiklikler işinizi veya ilişkilerinizi etkilemeye başlarsa, bir doktora danışmanın zamanı gelmiş olabilir. Alzheimer Derneği'ne göre erken teşhis, bireylerin terapilere erişmesine ve ileride olacaklara duygusal ve pratik olarak hazırlanmasına yardımcı olur.
Erken Başlangıçlı Alzheimer Neden Genellikle Yanlış Teşhis Edilir?
70 yaş altında demans sıklıkla yanlış teşhis edilir. Genç yetişkinler genellikle sağlıklı olarak görüldüğünden, doktorlar semptomları tükenmişlik, stres veya depresyona bağlayabilir. Menopoza giren kadınlar ve kronik iş stresiyle uğraşan erkekler özellikle yanlış teşhis riski altındadır.
Yoğun yaşamlarda, küçük hatalar genellikle gizlenir. Kişi iş yerinde hala iyi performans gösterebilir ancak toplantıları unutabilir veya kolayca odaklanamayabilir. Aileler bu değişiklikleri yorgunluk olarak görmezden gelebilir, oysa aslında beyin değişmeye başlamıştır.
Genetik de söz konusu olabilir. Erken başlangıçlı Alzheimer vakalarının yaklaşık yüzde onunun ailesel bir bağlantısı vardır, yani bir ebeveyn veya büyükanne/büyükbaba 65 yaşından önce hastalığa yakalanmıştır. Ailede demans öyküsü varsa, erken tarama özellikle önemli hale gelir.
Nasıl Erken Fark Edilir ve Neler Yapabilirsiniz?
Genç yaşta hafıza kaybı veya sevdiğiniz bir kişide duygusal değişiklikler fark etmeye başlarsanız, münferit olaylardan ziyade tutarlı kalıplara dikkat edin. Gözlemledikleriniz hakkında kısa notlar tutun ve bunları bir nöroloğa veya hafıza uzmanına götürün.
Tıbbi değerlendirme genellikle vitamin eksiklikleri, tiroid bozuklukları veya ilaç yan etkileri gibi diğer nedenleri ekarte edebilecek MRI veya PET taramalarını içerir. Duygusal destek de çok önemlidir. Erken başlangıçlı Alzheimer teşhisi konan kişiler kontrollerini veya bağımsızlıklarını kaybetmekten korkabilirler.
Günlük rutinleri sürdürmek, nazik hatırlatmalar kullanmak ve güvence vermek istikrar sağlayabilir. NIA Bakım Verme Rehberi gibi destek grupları ve bakım veren rehberleri, ailelerin daha iyi iletişim kurmasına ve stresle daha etkili bir şekilde başa çıkmasına yardımcı olabilir.
Yolculukta Sakinliği Bulmak ve Menta Nasıl Yardımcı Olabilir?
Sevdiğiniz birinde erken başlangıçlı Alzheimer semptomlarının ortaya çıkması günlük ritminizi tamamen değiştirir. Küçük şeyler aniden ağır gelebilir ve huzurlu anlar nadir hale gelebilir. Sakin, tanıdık bir ortam yaratmak hem demansla yaşayan kişi hem de bakıcıları için çok büyük bir fark yaratabilir.
Menta tam olarak bu amaç için tasarlanmıştır. Kaygı ve kafa karışıklığını azaltmak için oluşturulmuş nazik, demans dostu videolar sağlayan bilimsel olarak geliştirilmiş bir akış platformudur. Her videoda yavaş tempo, doğal görseller ve nostaljik sesler kullanılarak insanların güvenlik ve rahatlık duygularıyla yeniden bağlantı kurmalarına yardımcı olunur.
Avrupa'nın dört bir yanındaki aileler, evlerine huzuru geri getirmek ve korku yerine sakinliğe dayalı yeni rutinler oluşturmak için Menta'yı kullanıyor. Bu deneyimleri keşfedebilir ve mentatv.com adresinden daha fazla bilgi edinebilirsiniz.